We dragen zorg voor het gebruik, beheer en onderhoud van de stad van vandaag én morgen. Zo leveren we een bijdrage aan de urgente opgaven van onze stad, zoals betaalbare warmte en energie en warmte voor onze inwoners, het opvangen van de effecten van klimaatadaptatie, het bevorderen van de biodiversiteit en het verbeteren van de luchtkwaliteit. We doen dit nadrukkelijk samen met de inwoners, ondernemers en andere partners in de stad. We blijven werken aan onze ambitie om in 2045 een energieneutrale en aardgasvrije stad te zijn en om een aantrekkelijke en toegankelijke openbare ruimte te bieden. Een leefomgeving die gezond en klimaatadaptief is, waar mensen elkaar ontmoeten, zich thuis voelen en met plezier gebruik van maken. We geven hierbij ruimte aan initiatieven en participatie, zonder daarbij de techniek en de veiligheid uit het oog te verliezen.
We gaan in 2023 concreet aan de slag met het volgende: We nemen maatregelen voor een klimaatbestendige stad
De negatieve effecten van klimaatverandering komen sneller dan verwacht. We zien de gevolgen nu al in de stad: er zijn plekken waar het in de zomer erg heet wordt en er zijn straten met wateroverlast na een stortbui. We zetten daarom alle zeilen bij voor deze urgente opgave en stellen hiervoor structureel extra budget beschikbaar. Klimaatbestendigheid wordt voortaan een vast uitgangspunt bij ruimtelijke projecten en het beheer. Dat doen we bijvoorbeeld door te kiezen voor meer groen, meer schaduw en een betere waterberging. We benutten de kansen die de woondealgebieden (Winkelsteeg en Stationsomgeving) en implementeren de klimaatadaptatiestrategie, die in de eerste helft van 2023 wordt vastgesteld. We stimuleren biodiversiteit, zorgen voor meer groen en ecologisch beheer
De Omgevingsvisie biedt al een kader voor het groenbeleid. Maar er moeten nog tal van zaken uitgewerkt worden. Het bomenplan is vastgesteld, waarmee we jaarlijks 625 nieuwe bomen gaan aanplanten, groeiplaatsen verbeteren en de bomen beter beschermen. We willen deze ambitie verhogen naar 1.000 nieuwe bomen per jaar en stellen hiervoor extra budget beschikbaar. Ook gaan we zorgen voor het behouden, versterken en beschermen van het andere groen in onze stad en de verbindingen daartussen. We stellen een actieplan op voor de biodiversiteit om dit te realiseren en we breiden de toolbox natuurinclusief bouwen in 2023 uit naar alle nieuwbouwprojecten in de stad. Met structureel extra budget zorgen we voor meer groen in de openbare ruimte en op bedrijventerreinen. We blijven bewoners met campagnes helpen om hun private terrein te vergroenen en klimaatadaptief in te richten. Het groenbeheer en maaibeleid voeren we ten slotte zoveel mogelijk ecologisch verantwoord uit, bijvoorbeeld door te werken met inheems en gifvrij plantgoed. We optimaliseren ons beleid en uitvoering op het gebied van riolering en water
We zijn gestart met het evalueren van het Gemeentelijk Rioleringsplan Nijmegen 2017-2023 en gebruiken deze inzichten voor het verder optimaliseren van rioleringsbeleid en bijbehorende uitvoering. In 2023 gaan we verder met het opstellen van de ontwikkelingsperspectieven voor de Nijmeegse watertaken. Zo creëren we kansen voor doelmatige verduurzaming van de watersystemen en een klimaatbestendige en waterrobuuste stad. Voor Neerbosch-Oost, Winkelsteeg, Hatert en de Noord-Oostkanaalhavens hebben we samen met het Waterschap Rivierenland de waterbergingsopgaven bepaald, volgend uit het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) voor een watersysteem dat klimaatbestendig is. De maatregelen die daaruit voortvloeien, pakken we zoveel mogelijk samen met gebiedsontwikkelingen zoals Winkelsteeg/Kanaalzone op . We starten met een projectmatige aanpak van de energie- en warmtetransitie
Voor ons klimaat is het van belang dat we minder fossiele brandstoffen gaan gebruiken. Bovendien is gas duur en de levering onzeker. Dit kan leiden tot financiële problemen. Mensen maken zich zorgen en willen aan de slag met het verduurzamen van hun woning of bedrijfspand. Als gemeente willen we betaalbare energie aan onze inwoners leveren. We gaan bewoners, bedrijven en organisaties helpen om te verduurzamen. Dit doen we met een meerjarige en projectmatige aanpak voor een transitie naar duurzame, schone en betaalbare vormen van warmte en elektriciteit. Dat doen we langs vier sporen: - Met campagnes en collectieve acties helpen we bewoners, bewonersinitiatieven en bedrijven om energie te besparen door te isoleren. We onderzoeken de mogelijkheden voor een subsidieregeling en zorgen voor maatwerkadviezen aan particulieren en kleine MKB’ers. We stellen hiervoor met ingang van 2023 €1,7 miljoen per jaar beschikbaar. Ten slotte zetten we extra in op het terugdringen van het verbruik van aardgas en elektriciteit bij de bedrijven die het meeste verbruiken in de stad.
- We starten met een projectmatige aanpak van de warmtetransitie en doen dit nadrukkelijk samen met inwoners. We gaan de komende vier jaar aan de slag met acht concrete projecten, waarmee we in totaal 10.000 woningen aardgasvrij gaan maken. Per project onderzoeken we samen met betrokken partijen in de wijk wat mogelijk is en leggen een businesscase voor aan de gemeenteraad. We maken daarbij gebruik van de kennis en ervaring van het Nijmeegse Klimaatberaad. Om deze projectmatige aanpak mogelijk te maken, zetten we vaart achter het aanleggen van warmtenetten. We beschouwen dit als een nutsvoorziening en kiezen voor twee oplossingsrichtingen: we ondersteunen bewonerscollectieven in de stad die zelf een duurzame warmteoplossing vinden én investeren samen met publieke partijen in collectieve transportnetten. Hiermee kunnen we het publieke belang waarborgen: duurzaamheid, haalbaarheid en betaalbaarheid voor bewoners en ondernemers. We doen dit zonder winstbejag en met lange termijnrendement. We starten met collectieve publieke warmtelevering in de wijken Dukenburg en mogelijk Winkelsteeg omdat daar al een concrete warmtebron is. Daarnaast zien we het Stationsgebied en in het verlengde daarvan het Centrum en Bottendaal als logische vervolgprojecten omdat hier sprake is van een mix van bestaande woningen en nieuwbouw. Hiervoor zijn forse budgetten nodig. We gaan uit van circa € 30 miljoen voor de komende acht jaar. Dit is de sleutel tot het versnellen van de warmtetransitie en daarom ook in het coalitieakkoord opgenomen. We blijven ten slotte investeren in onze lobby om de nieuwste innovaties en kennis naar Nijmegen te halen.
- We grijpen alle mogelijkheden aan om duurzame elektriciteit op te wekken. Dat doen we door in regionaal verband uitvoering te geven aan de Regionale Energiestrategie en met onze ambitie om op alle daken van nieuwe gebouwen zonnepanelen te laten leggen. We onderzoeken de mogelijkheden om dit te verplichten en stellen hiervoor extra budget beschikbaar. We geven hierin zelf het goede voorbeeld. We sporen eigenaren van maatschappelijk vastgoed aan om te verduurzamen en stimuleren mogelijkheden op het gebied van groene waterstof. Ook bieden we eigenaren van monumenten meer mogelijkheden om zonnepanelen te plaatsen. Daarnaast gaan we meer elektrische laadpalen plaatsen. Al deze ontwikkelingen leiden tot een explosieve groei van vraag en aanbod op het elektriciteitsnet. We werken hierbij actief samen met de netbeheerders en versnellen vergunningprocedures waar mogelijk.
- We leveren een bijdrage aan het oplossen van het tekort aan technisch personeel door meer mensen in onze gemeente te laten kiezen voor leren, werken en innoveren in de techniek. We zetten daarom ruim € 1 miljoen in op de ontwikkeling van Via-T op het NYMA-terrein. Via-T moet het centrum worden voor vakmanschap, innovatie, circulariteit en duurzaamheid in de bouw- en installatietechniek.
Naast deze projectmatige aanpak blijven we duurzame initiatieven van ondernemers en in de wijken stimuleren. We gaan hiervoor aan de slag met het Nijmeegs Klimaatberaad, ondersteunen het netwerk Kleurrijkgroen en het Duurzaamheidscafé en laten een selectie van deze initiatieven zien tijdens de jaarlijkse Groene Vrijdag. We blijven het netwerk van Power 2 Nijmegen en onze aanjaagsubsidies gericht inzetten om innovatieve initiatieven te ondersteunen. Samen met de Groene Metropoolregio Arnhem-Nijmegen onderzoeken we of we een Regionaal Expertisecentrum voor energietransitie voor bedrijven op kunnen zetten. We blijven zelf het goede voorbeeld met het verduurzamen van de eigen organisatie geven. We nemen maatregelen om de luchtkwaliteit in Nijmegen te verbeteren
We gaan onverminderd door met de maatregelen uit het uitvoeringsprogramma luchtkwaliteit. De World Health Organization (WHO) waarden zijn in 2021 aangescherpt en de haalbaarheid hiervan wordt landelijk onderzocht. Ook de Europese Grenswaarden worden aangescherpt in 2023. Op basis hiervan overwegen we of een aanscherping van ons gemeentelijke uitvoeringsprogramma nodig is. We zetten concrete stappen om uitstoot van roet, fijnstof, benzeen en stikstofoxiden door wegverkeer, binnenvaart, industrie en houtstook te verminderen. We blijven bijvoorbeeld inzetten op onze lobby voor schone binnenvaart en treffen voorbereidingen voor het invoeren van drie zero-emissiezones voor stadslogistiek en milieuzones voor vervuilende brom- en snorfietsen. We nemen deel aan het Schone Lucht Akkoord en zorgen onder andere voor subsidieregelingen om vervuilende bestelbusjes, brommers en scooters te laten vervangen. Ook houtstook is een thema dat om onze aandacht vraagt, onder andere door uitvoering te geven aan een pilot om overlast te verminderen. In Nijmegen-West willen we in het bijzonder de negatieve effecten van bedrijven op de leefomgeving verminderen. Dat doen we onder andere door vaker te meten en strikter toe te zien dat bedrijven binnen wettelijke normen produceren, onder andere door de inzet van de Best Beschikbare Technieken (BBT). We verkennen ten slotte langs verschillende sporen hoe we kunnen komen tot een toekomstbestendige oplossing voor de locatie van de asfaltcentrale. We gaan aan de slag met circulaire projecten en nieuw afvalbeleid
We willen een circulaire stad zijn. Via ons opdrachtgeverschap willen we zorgen dat er verantwoord wordt omgegaan met grondstoffen. Dat doen we bijvoorbeeld in de Woondealgebieden en in de openbare ruimte. We blijven we samen met The Economic Board en in regionaal verband projecten ondersteunen die bijdragen aan de circulaire doelstellingen en een duurzame grond- weg en waterbouw. In 2023 stellen we het nieuwe afvalbeleid vast, waardoor nog meer huishoudelijk afval opnieuw kan worden gebruikt. We maken het ten slotte voor ieder huishouden in Nijmegen mogelijk om één keer per jaar gratis het grofvuil op te laten halen. Start vervangingsgolf kapitaalgoederen
Uit financiële overwegingen is de afgelopen decennia terughoudend geïnvesteerd in de openbare ruimte. Hierdoor konden de kapitaalgoederen (zoals wegen, bruggen, openbare verlichting, etcetera) niet overal en tijdig goed worden onderhouden, waardoor zowel de technische kwaliteit als de beeldkwaliteit van voorzieningen terug is gelopen. In 2023 starten we met een vervangingsgolf voor de kapitaalgoederen die 40-50 jaar geleden gebouwd zijn en aan het einde van hun levensduur zijn. Hiervoor is in de huidige coalitieperiode structureel budget vrij gemaakt. We kiezen bij onderhoud en vervanging voor een toegankelijke openbare ruimte met meer groen, die veilig is en ruimte biedt voor klimaatadaptatie, ontmoeting, sport, spel en beweging. Hoe we dat doen, bedenken we samen met de inwoners. We sluiten qua timing zo veel mogelijk aan bij andere ontwikkelingen in de wijk, zoals bijvoorbeeld aardgasvrij maken van woningen. | 