Verbonden partijen

ODRN

Openbaar en gemeentelijk belang

Openbaar belang
Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) is gevormd om binnen de fysieke leefomgeving in de regio samen te werken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH-taken) om zo een hogere uitvoeringskwaliteit en meer efficiency te bereiken.

Gemeentelijk belang
Alle deelnemende gemeenten hebben hun milieutaken ingebracht (verplichting vanuit het rijk). Daarnaast heeft elke deelnemer enkele aanvullende taken ingebracht, zoals binnen de BRIKS-taken (bouw, reclame, inritten, kap en sloop). Provincie Gelderland heeft deze geheel ingebracht (verplichting vanuit het rijk), evenals de gemeenten Berg en Dal, Beuningen en Heumen. De gemeente Nijmegen heeft het bouwtechnische deel en de procesregie op deze taken ingebracht. Gemeenten Druten en Wijchen heeft deze taken niet ingebracht. ODRN geeft ook invulling aan de regionale crisisorganisatie omgevingszorg (milieubeheer en bouwbeheer). Daarbij zorgt ODRN in landsdeel Oost voor vergunningverlening, toezicht en handhaving bij BRZO-bedrijven (Besluit risico’s zware ongevallen). Voor de complexe bedrijven in Gelderland stelt ODRN het milieudeel van de omgevingsvergunning op.

Actualiteiten en risico's

• De deelnemende gemeenten en ODRN werken samen aan nieuw VTH-beleid, waarin de ambities voor het werkveld voor de komende vier jaar worden vastgelegd. Dit kan een verschuiving brengen in de taakaccenten binnen VTH. Jaarlijks wordt het beleid naar concrete uitvoering vertaald in het werkplan ODRN.
• Het werkplan wordt steeds in het laatste kwartaal voorafgaand aan het uitvoeringsjaar opgesteld, zodat ontwikkelingen zo goed mogelijk meegenomen kunnen worden. Ervaring leert dat exacte uitvoering zich moeilijk laat plannen binnen dit dynamische werkveld. Corona, stikstof, aanvragen/verzoeken van burgers en politieke aandacht laten zich lastig voorspellen. Tel daar het regelmatig uitstellen van de Omgevingswet met de Wet kwaliteit borging voor het bouwen en alle landelijke ontwikkelingen rondom de versterking van het VTH-stelsel bovenop en het wordt duidelijk dat exact vooruit plannen binnen dit werkveld een uitdaging is.
• Omdat ODRN output gefinancierd wordt, ontstaat daarmee een risico voor overschrijding van de begroting: als er bijvoorbeeld meer vergunningsaanvragen of handhavingsverzoeken ontvangen worden dan begroot, zijn de kosten ook hoger. Wel staan er meestal ook wat extra legesinkomsten tegenover.
• Extra opdrachten die via circulaires van het ministerie naar gemeenten komen met de opdracht om mee te werken aan bijvoorbeeld constructieve- of brandveiligheidsonderzoeken zoals bij breedplaatvloeren, gevels, en ventilatie van schoolgebouwen etc. kunnen leiden tot extra kosten omdat het opdrachten zijn die een verplichting kennen tot (direct) meewerken.
• Binnen ODRN zijn de afgelopen jaren veel stappen gezet om de bedrijfsvoering te verbeteren. Toch blijft de bedrijfsvoering aandacht vragen. Zo wordt landelijk al enige tijd krapte op de arbeidsmarkt ervaren wat ODRN ook merkt. De mate van slagen in uitvoering van de werkplannen en de ambities van het VTH-beleid, worden wel mede bepaald door het daadwerkelijk kunnen (blijven) vinden van ervaren en professionele capaciteit. Het lastig kunnen invullen van vacatures kan ook leiden tot meer inhuurkosten. Met een groeiende productie bij ODRN vormt dit een risico. Daarbij bestaat de wens om van de huidige outputsturing naar meer outcomesturing te komen (Nijmegen naar aanleiding van het Berenschotrapport, ODRN naar aanleiding van de evaluatie op de eigen ontwikkelagenda door Seinstra&Partners). Om verdere verbetering aan te brengen in de bedrijfsvoering is ODRN bezig met een nieuwe ontwikkelagenda. Omvang en impact zijn nog niet bekend.
• In maart 2021 beschreef adviescommissie Van Aartsen in het rapport ‘Om de leefomgeving’ de status van het VTH-stelsel. De commissie geeft tien adviezen om de kwaliteit steviger te borgen en kiest de omgevingsdiensten als aangrijpingspunt. Zaken als ondergrenzen voor de omvang, meer prioriteit, capaciteit en inzet voor strafrechtelijke handhaving, eenzelfde basistakenpakket, landelijke normfinanciering in plaats van lokale outputfinanciering, etc. Deze zaken worden nog nader onderzocht via een interbestuurlijk programma (2022-2023). In het verlengde daarvan kan worden benoemd dat de provincie de werking van de Gelderse omgevingsdiensten en het Gelderse Stelsel onderzoekt. Dit kunnen ontwikkelingen met zich meebrengen die we nu nog onvoldoende in kunnen schatten, maar waar we ons wel bewust van moeten zijn omdat het effect kan hebben op de uitvoering en financiering van de VTH-taken.
• In het verlengde van de landelijke geïnitieerde doorontwikkeling van het VTH-stelsel en de regionaal gewenste doorontwikkeling naar outcome sturing, kan worden benoemd dat dit samenhangt met de Nijmeegse ambitie om de sturing op en samenwerking met ODRN binnen de milieutaak uitvoering te versterken. Berenschot heeft Nijmegen daarin een aantal aanbevelingen gedaan, die voortvarend worden opgepakt. Via een nadere impactanalyse worden de concrete nog acties in beeld gebracht.

In het coalitieakkoord heeft het college van Nijmegen de ambitie uitgesproken de BRIKS-taken weer in eigen huis uit te willen voeren. Regionaal zijn de deelnemers en ODRN daartoe een gezamenlijk onderzoek en traject gestart. Een ontvlechting van deze taken uit ODRN en herinrichting bij Nijmegen is een proces dat zorgvuldig moet worden doorlopen en heeft impact op taakuitvoering, personeel, organisatie, informatievoorziening en financiën. De concrete impact op deze aspecten moet nog in beeld worden gebracht en kan vooralsnog enkel globaal worden geschat.